Yunus Emre Enstitüsü

YUNUS EMRE ENSTİTÜSÜ 

Dr. Ebubekir Ceylan Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı ceylaneb@yunusemrevakfi.com.tr

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Kurucu Mütevelli Heyeti Onursal Başkanı olduğu Yunus Emre Enstitüsü 5 Mayıs 2007 tarihli ve 5653 sayılı kanunla kurulmuş olup Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın teşrifleri ile 7 Mayıs 2009’da faaliyetlerine başlamıştır. Mütevelli Heyeti Başkanı Dışişleri Bakanı Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu olup Enstitü Başkanı ise Prof. Dr. Hayati Develi’dir.

Yunus Emre Enstitüsü yurt dışında kurduğu merkezlerde Türkçe eğitim ve öğretim çalışmalarının yanı sıra kültürel ve sanatsal faaliyetler yürütmekte, bilimsel araştırmalara destek vermektedir. Bugün itibariyle Yunus Emre Enstitüsü’nün 27 ülkede 34 kültür merkezi bulunmaktadır ve 2014 yılı sonuna kadar yurt dışındaki merkez sayısının 40’a ulaşması planlanmaktadır. Bu merkezlerde isteyen herkese Türkçe öğretilmektedir. Çeşitli seminerler, sempozyumlar, konferanslar ve paneller düzenlenen merkezlerde kültür ve sanat dünyasının önde gelen isimleri sanatseverlerle buluşmaktadır.

Türkçe Eğitim-Öğretim Faaliyetleri

Enstitü bünyesindeki Türkçe Eğitim-Öğretim Merkezi, kültür merkezlerinde Türkçe eğitim ve öğretiminin standartlaşması amacıyla müfredat hazırlanması, söz konusu müfredata uygun ders kitapları ve öğretim materyallerinin hazırlanması, ayrıca Batı Avrupa’da yaşayan Türk çocuklarına Türkçe öğretimi, Türkçenin yurt dışında seçmeli yabancı dil olarak okutulması ve ders müfredatının hazırlanması faaliyetlerini yürütmektedir.

Türkçe Eğitim-Öğretim Merkezi’nin yabancılara Türkçe öğretimi alanına standart getirmek amacıyla diğer üniversitelerden alan uzmanı akademisyenlerin katkılarıyla Avrupa Dil Portfolyosu’nu temel alarak yetişkinlere yönelik hazırladığı Türkçe Öğretim Seti ile Türkçe ve Türk kültürünün aktarılabilmesi noktasında daha başarılı sonuçlar alınmaktadır. Bugüne kadar kültür merkezlerinde yüz yüze Türkçe eğitimi almış 10.000 kursiyer ve halihazırda kurs almakta olan yaklaşık 4.000 öğrencinin yanında, artan merkez sayısı ve gelişen öğretim standartlarıyla birlikte ilginin çok daha fazla olacağı değerlendirilmektedir.

Bosna Hersek’te yaklaşık 6000 ve Gürcistan’da 400 ortaöğretim öğrencisi 20132014 eğitim-öğretim yılında Türkçeyi seçerek Enstitünün hazırlayıp dağıttığı ücretsiz ders kitapları aracılığıyla Türkçe eğitimi almıştır. Söz konusu ülkelerdeki başarılı uygulamalar neticesinde, Romanya ve Ürdün gibi ülkelerin de eklenmesiyle, bu kapsamdaki ülkelerin sayısı gittikçe artmaktadır.

Türkçe Yeterlik Sınavı (TYS)

Yaygın dünya dillerinin ölçme değerlendirme sınavları (TOEFL, IELTS) benzeri Türkçe Yeterlik Sınavı (TYS), Türkçenin uluslararası geçerliğe sahip standart bir sınava kavuşması ve yabancı öğrenci kabulünü kolaylaştıran politikalara destek olunması amacıyla, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen bireylerin dil yeterliklerini ölçmek üzere Yunus Emre Enstitüsü Sınav Merkezi tarafından geliştirilen, C1 (Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni’nde belirlenen yeterlik tanımı) düzeyinde bir muafiyet sınavıdır. Amaç anadili Türkçe olmayanların dil bilgilerini sertifikalandırma ve Türkiye’nin uluslararası öğrenci politikasına katkıda bulunmaktır. TYS, yabancı öğrencilerin Türkiye’ye ilgisini artırmakla birlikte söz konusu öğrencilerin kabulünü kolaylaştırması ve daha sağlam bir düzlemde değerlendirilmelerini sağlaması açısından büyük önem arz etmektedir.

Türkoloji Projesi

Yurt dışındaki Türkoloji/Türk Dili ve Edebiyatı Bölümlerine Türkiye’den öğretim elemanı görevlendirerek bu bölümlere eğitim-öğretim bakımından destek verilmektedir. Böylelikle, yurt dışındaki Türk dili ve edebiyatı öğretiminin nitelikli hale getirilmesi hedeflenmekte, diğer ülkelerde bulunan yabancı Türkologların hem Türkiye hem de kendi bölgelerinde bir araya gelmesi sağlanarak alana yönelik katkı verilmektedir. Hâlihazırda Türkoloji Projesi kapsamında toplam 35 ülkede 54 üniversite ile İşbirliği Protokolü imzalanmıştır.

Uzaktan Türkçe Öğretimi

Günümüzde yüz yüze eğitim yanında yaygın eğitim imkânları da gelişmiştir. İstanbul Üniversitesi ile ortak bir çalışmayla Uzaktan Türkçe Öğretimi sistemi geliştirilmektedir. Bu sistem içeriğinde zenginleştirilmiş metinlerin olduğu, animasyon, görsel ve işitsel materyallere dayalı bir öğrenme programıdır. Uzaktan Türkçe Eğitimi projesi ile dünyanın en ücra köşelerine ulaşabilir olmak hedeflenmektedir. 

Kültür-Sanat Faaliyetleri

Enstitü’nün temel amaçları arasında Türkiye’nin zengin kültürel birikimini dünyaya tanıtmak ve Türkiye ile diğer ülkeler arasında kültürel bir köprü oluşturmak vardır. Yunus Emre Enstitüsü Türk Kültür Merkezleri aracılığıyla Türk kültür ve sanatını tanıtmak amacıyla birçok etkinlik düzenlemekte, ulusal veya uluslararası etkinliklerde Türkiye’yi temsil etmektedir. Ayrıca Kültür Merkezi bulunmayan ülkelerde Büyükelçilikler ile işbirliği halinde özel kültür sanat faaliyetleri yapılmaktadır.

Müzik, resim, klasik Türk sanatları, el sanatları, sinema, edebiyat, Türk mutfağı gibi birçok alanda düzenlenen etkinliklere Türkiye’den şair, yazar, akademisyen, sanatçı ve alan uzmanlarının katılımı sağlanmakta ve ilgili bölgede benzer alanlarda çalışmalar yapan katılımcılarla buluşmaları için ortak programlar hazırlanmaktadır. Enstitü, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu tarafından belirlenen anma programlarına katılmakta ve belirlenen konu çerçevesinde Kültür Merkezleri eliyle yurt dışında konserler, sergiler, bilimsel toplantılar, aydın buluşmaları, kurslar ve benzeri pek çok faaliyet düzenlemektedir.

Projeler

Balkanlar’da Kültürel Mirasın Yeniden İnşası Projesi

T.C. Merkez Bankası’nın desteğiyle yürütülen ve 1,5 milyon TL bütçesi olan proje kapsamında; Balkanlar’da 7 ülkede savaş esnasında tahrip olmuş el yazması eserlerin tamir, bakım, muhafaza, dijital ortama aktarım, kataloglama işlemleri gerçekleştirilmekte ve bu alanda çalışacak yerel uzmanlar yetiştirilmektedir.

Balkanlar’da Geleneksel Türk El Sanatlarının İhyası Projesi

Türkiye Halk Bankası’nın desteğiyle yürütülen ve 2,7 milyon TL bütçesi olan proje kapsamında; Balkanlar’da kaybolmaya yüz tutmuş ya da unutulmuş geleneksel Türk el sanatlarının ve zanaatlarının tespit edilerek yeniden canlandırılması amacıyla hüsnühat, ebru, cam eşya yapımı, ahşap işçiliği, tel kırma, sim sırma, telkari vb. alanlarda kurslar açılmakta, meslek edindirmeye yönelik eğitim ve atölye çalışmaları düzenlenmekte, yeni ustalar yetiştirilmektedir. Bu proje kapsamında Tiran, İşkodra, Priştine, Prizren, İpek, Köstence, Saraybosna ve Üsküp’te açılan kurslarda yaklaşık 800 öğrenci eğitim almıştır. Temmuz 2013 itibariyle birinci dönem dersleri sona eren sanat kurslarının ikinci dönem dersleri Eylül 2013 tarihinden itibaren devam etmektedir.

100 Türkiye Kütüphanesi Projesi

Türkiye Ziraat Bankası’nın desteğiyle yürütülen ve 2,5 milyon TL bütçesi olan proje kapsamında; dünyanın farklı ülkelerinde, özellikle üniversitelerin Türkoloji Bölümleri, Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri veya Türkiye Araştırmaları Merkezlerinin bulunduğu yerlere “Türkiye Kütüphaneleri” adı altında kütüphaneler kurmaktadır.

Türkiye’yi doğru şekilde tanıtan 2500 seçkin eseri bünyesinde barındıran Türkiye Kütüphanesi, şu ana kadar 25 noktada oluşturulmuş olup 2014 yılı boyunca bu sayının 50’ye ulaşması öngörülmektedir.

Vatikan Kütüphanesi Projesi

Vatikan Kütüphanesi Projesi (BAV) ile Vatikan Kütüphanesi’nde bulunan Türkçe el yazmaları ve matbu eserler ile Türk dili, edebiyatı, tarihi ve kültürü açısından yabancı dillerde yazılmış eserlerin gün ışığına çıkarılarak bilimsel çalışmalarda bulunan akademisyenlerin hizmetine sunulması hedeflenmektedir.

2013’deki Kültür-Sanat Faaliyetleri

Japonya’nın başkenti Tokyo’da Yunus Emre Enstitüsü’nün düzenlendiği “Türkiye’nin Moda Dünyası” adlı defile büyük ilgi görmüştür. Defilede, Ankara Olgunlaşma Enstitüsü ve Japon Bunka Gakuen Moda Üniversitesi’nin ortak hazırladığı kıyafetler sergilenmiştir. Türk giyim tarzının Japonlar tarafından yeniden dizaynıyla oluşturulan koleksiyonda Bursa, Elazığ, Mardin, Bodrum ve Çorum bölgelerine ait yöresel kıyafetler ile kaftanlar, oya işlemeli elbiseler, gelinlik  ve abiyelerden oluşan 36 parça yer almıştır.

Piri Reis haritasının çizilmesinin 500. yılı münasebetiyle Enstitü tarafından Bilkent Üniversitesi ve Gent Üniversitesi işbirliğiyle “Haritaların Ustaları: Piri Reis ve Mercator” sergisi açılışı 26 Haziran 2013 tarihinde Brüksel’deki Solvay Kütüphanesi’nde gerçekleştirilmiştir.

Londra Yunus Emre Türk Kültür Merkezi tarafından Avrupa Komisyonu Londra Temsilciliği binasında organize edilen “Günışığını Paylaşmak” Sergisinin açılış resepsiyonu 28 Ocak 2013 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Ziyaretçiler, serginin Türkiye’nin zengin tarihî ve kültürel yapısını tanımak adına güzel bir fırsat olduğunu belirterek Türklerin farklı dinlere ait bu tarihî mekânları, kiliseleri ve yaşayan dinî azınlıkları kendinden bir parça olarak gördüğünün önemli bir ispatı olduğunu ifade etmişlerdir.

Tiflis Yunus Emre Türk Kültür Merkezi, T.C. Tiflis Büyükelçiliği ve Gürcistan Kültür ve Anıtları Savunma Bakanlığı, Türkiye ve Gürcistan arasındaki diplomatik ilişkilerin başlamasının 20. yıldönümü nedeniyle T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Tarihî Türk Müziği Topluluğu ile “Sema” töreni düzenlemiştir.

Enstitü, Türk Dünyasına yönelik faaliyetlere özel bir önem vermektedir. Bu çerçevede 2013 yılında Türk Dünyasında bir dizi faaliyet gerçekleştirilmiştir. Bu etkinliklerden öne çıkan bazıları şunlardır:

Yunus Emre’nin sınırları aşan hümanizmini ve evrensel hoşgörü mesajını dünyaya duyurmak için Kazakistan T.C. Büyükelçiliği, Astana Yunus Emre Türk Kültür Merkezi ve TÜRKSOY’un işbirliğiyle organize edilen “Yunus Emre Oratoryosu” Kazakistan’ın Astana şehrinde 25 Ekim 2013 tarihinde Kongress-Hall’da sanatseverlerle buluşmuştur. İbrahim Yazıcı’nın yönettiği ve Astana Valiliği Devlet Filarmoni Senfoni Orkestrası’nın yorumladığı konsere çok sayıda Kazakistan Senatosu ve Meclis üyeleri, yabancı misyon şefleri ve pek çok sanatsever katılmıştır.

Astana’nın başkent oluşunun 15. yıldönümü münasebetiyle düzenlenen “Astana Günleri” etkinliklerine Astana Yunus Emre Türk Kültür Merkezi ve T.C. Astana Büyükelçiliği işbirliği ile Türkiye’den Genelkurmay Başkanlığı Mehter Birliği katılmış, mehteran gösterisi “Astana Günleri”nin en çok ziyaretçi çeken etkinliklerinden biri olmuştur.

Yunus Emre Enstitüsü, 16 Eylül 2013 tarihinde Azerbaycan’ın başkenti Bakü’nün kurtarılmasının 95. yıl dönümünde, “Kafkas İslam Ordusu ve Bakü’nün Kurtuluşu - 95. Yıl” isimli sergi düzenlemiştir.

18 Nisan 2013 tarihinde Kazan İslam Medeniyeti Müzesi’nde Yunus Emre Enstitüsü’nün katkılarıyla “Muhammediye Sergisi” açılmıştır. Süleyman Çelebi’nin Mevlid’i ile birlikte Hz. Muhammed hakkında yazılmış en önemli edebi eserlerden biri olarak kabul edilen “Muhammediye”nin eşsiz el yazması ve matbu örneklerinden oluşan serginin açılışına resmi yetkililerin yanı sıra çok sayıda akademisyen, sanatçı ve sanatsever katılmıştır.

Yunus Emre Enstitüsü, Türkçenin yaygınlaştırılması ve Türk kültür ve sanatının tanıtılması yoluyla Türkiye’nin başta Türk devlet ve toplulukları olmak üzere birçok ülkeyle kültürel ve sosyal konularda yakınlaşmasını sağlayacak kültürel köprüler kurmaktadır. Bu bağlamda, Enstitü, Orta Asya’daki kültür merkezlerine yenilerini eklemeyi planlamaktadır.

Kaynak: http://www.ayu.edu.tr/static/kitaplar/turk_topluluk_almanak.pdf