Menüler
Anket
Bizi nereden duydunuz?
Maç Sonuçları
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi - Türk Birliği

Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

KIRGIZİSTAN - TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ​

Doç. Dr. Yaşar Sarı Manas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler  Fakültesi Öğretim Üyesi ysari@yahoo.com

Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te bulunan Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi (KTMÜ) 30 Eylül 1995 tarihinde zamanın Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanı Nevzat Ayaz ile Kırgızistan Başbakan Yardımcısı Osmanakun İbrayimov’un imzaladıkları antlaşma ve bu antlaşmanın her iki ülkenin Parlamentolarının onaylanması ile kurulmuştur. Üniversite 1997-1998 eğitim ve öğretim yılında fiilen faaliyete geçmiştir. Üniversitenin kurulmasında zamanın Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve bir önceki Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile Kırgızistan’ın ilk Cumhurbaşkanı olan Askar Akayev’in önemli katkıları olmuştur. Üniversitenin kurulmasının temel amacı, iki ülke arasındaki eğitim ve kültürel ilişkileri geliştirmek ve benzer amaçlarla kurulan Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi gibi Türkiye ile Türk Dünyasının yeni bağımsızlıklarına kavuşan devletleri arasında ortak tarih, kültür ve medeniyet çerçevesinde işbirliğini sağlamaktır.

KTMÜ, Kırgızistan’da açılan ilk uluslararası üniversite olup, sonraki yıllarda ülkede açılan uluslararası üniversiteler için örnek olmuştur. Bugün Kırgızistan’da faaliyette bulunan Amerikan Üniversitesi-Orta Asya, Kırgız-Rus Slavik Üniversitesi, Orta Asya Üniversitesi, Uluslararası Orta Asya Üniversitesi, Uluslararası Atatürk Alatoo Üniversitesi, Uluslararası Plato Üniversitesi, AGİT Akademisi gibi uluslararası bağlantıları olan üniversiteler içinde KTMÜ ayrı bir yere sahiptir. KTMÜ Kırgızistan’ın hali hazırda kampüsü olan ve aynı zamanda bütün öğrencilerin bedava okuduğu tek üniversitesidir. Üniversite için Türkiye Cumhuriyeti’nin sağladığı bütçe ülkedeki bütün diğer üniversiteler ile karşılaştırıldığında en büyük bütçeye sahiptir. Kırgızistan devlet gazetesi olan Erkin Too Gazetesi ile Fabula Gazetesi’nin “2013 Yılın En İyileri” yarışmasında KTMÜ “kuruluşundan günümüze kadar eğitim alanına büyük katkı sağlayan, modern teknolojilerin yardımıyla öğrencilerin gelişimini artıran, halk arasındaki saygınlığı ve güvenilirliği yüksek olan, altyapısıyla, teknolojisiyle, eğitim-öğretim kalitesiyle 2013 Yılının En İyi Üniversitesi” seçilmiştir.

Üniversite, başta Kırgızistan ve Orta Asya’daki Türk ve Akraba Toplulukları olmak üzere eğitimin sürekliliğine ve insanları birbirine yakınlaştıracağına ve böylece dünya barışına katkıda bulunacağına inanan önce gençler olmak üzere her kesimden bireylerin barış içinde bir arada yaşama ve paylaşma düşüncesini geliştirmek için küresel dünyanın evrenselleşen değerlerine Türklerin değerlerini de dahil etmeyi amaç edinen toplumsal sorumluluk sahibi, uluslararası rekabet ortamında ayakta kalabilecek bireyler yetiştirmek ve böylece Türk medeniyeti değerlerine ve dünya bilimine katkıda bulunmayı üniversite temel misyonu olarak görmektedir.

Üniversitenin en büyük karar organı Mütevelli Heyeti’dir. Mütevelli Heyet, iki ülkeden eşit sayıda olmak üzere, üst düzey yöneticilerden atanan 8 kişiden oluşmaktadır. Kırgızistan tarafından Mütevelli Heyeti’nde Başbakan, Başbakan Yardımcısı, Eğitim ve Bilim Bakanı ve Bişkek Belediye Başkanı’nın olması Kırgızistan’ın üniversiteye verdiği değeri göstermesi açısından dikkate değerdir. Mütevelli Heyet Başkanı Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanınca bu kişiler arasından atanır. Halen Mütevelli Heyet Başkanlığını Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Kemal Madenoğlu yapmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti ile Kırgız Cumhuriyeti arasında gözden geçirilip yenilenen ve 26 Nisan 2011 tarihinde her iki ülkenin Eğitim Bakanları tarafından imzalanan ve TBMM tarafından onaylanan fakat Kırgızistan Jogorku Keneşi tarafından henüz onaylanmamış olan antlaşmaya göre Üniversite Rektörü Türkiye, Rektör Vekili ise Kırgızistan tarafından atanmaktadır. 2013-2014 öğretim yılında Üniversitenin Rektörlüğünü Prof. Dr. Sebahattin Balcı, Rektör Vekilliğini ise Prof. Dr. Asılbek Kulmırzaev yürütmektedir.

Üniversitenin Gelişimi

1997-1998 Eğitim-Öğretim yılında Fen-Edebiyat Fakültesi Türkoloji ve Tarih Bölümleri, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü ile Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü ve Modern Diller Yüksekokulu Türkiye TürkçesiKırgız Türkçesi Hazırlık Bölümleri olmak üzere 3 Fakülte, 4 Bölüm, 1 Yüksekokulda 86 lisans öğrencisi, 10’u İdari, 21’i Akademik olmak üzere toplam 31 personel ile KTMÜ eğitim-öğretim faaliyetlerine başlamıştır.

2007 yılına kadar İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde İktisat ve Maliye bölümleri, Mühendislik Fakültesi’nde Çevre Mühendisliği Bölümü, Yapı Öğretmenliği Bölümü, Gıda Mühendisliği Bölümü, İletişim Fakültesi’nde Halkla İlişkiler Bölümü, Radyo-TV ve Sinema Bölümü ve Gazetecilik Bölümü, Turizm Otelcilik Meslek Yüksekokulu bünyesinde Yiyecek İçecek İşletmeciliği Programı, Turizm ve Otel İşletmeciliği Programı, Turizm Rehberliği Programı, Modern Diller Yüksekokulu’nda Mütercim-Tercümanlık Bölümü, Kırgız Türkçesi Türkiye Türkçesi Programı, Türkiye Türkçesi-İngilizce Programı, Türkiye Türkçesi-Rusça Programı, 2000-2001 eğitim-öğretim yılında Sosyal Bilimler, 2006-2007 yılında da Fen Bilimler Enstitüleri açılmıştır. 2001-2002 eğitim-öğretim yılında Üniversite 87 öğrenci olmak üzere ilk mezunlarını vermiştir. Yine bu dönemde, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi ve Türk Uygarlığı Araştırma ve Uygulama Merkezi açılmıştır.

2007-2008 eğitim-öğretim yılında Fen-Edebiyat Fakültesi, Fen Fakültesi ve Edebiyat Fakültesi olmak üzere iki fakülteye ayrılmıştır. Fen Fakültesi Uygulamalı Matematik ve Enformatik Bölümü ile eğitim-öğretime başlamıştır. Edebiyat Fakültesi’nde Rus Dili ve Edebiyatı, İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümleri, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde Uluslararası İlişkiler Bölümü, Mühendislik Fakültesi’nde Kimya Mühendisliği Bölümü açılmıştır. Bunun yanı sıra Meslek Yüksekokulu açılmış, Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu ise kapatılarak yerine Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu açılmıştır. 2007-2008 eğitim-öğretim yılında 1.865 lisans öğrencisi, 246 İdari, 222 Akademik olmak üzere toplam 468 personelle faaliyetlerini devam ettirmiş ve 248 öğrencisini mezun etmiştir.

2010 yılından günümüze kadar, İlahiyat Fakültesi ile birlikte 4 Araştırma Merkezi (Orta Asya Araştırmaları Merkezi, Bioteknolojik ve Bioçeşitlilik Araştırma ve Uygulama Merkezi, Sürekli Eğitim Merkezi, Uzaktan Eğitim Merkezi) daha açılmıştır.

Üniversite 19 yıl içinde önemli aşamalardan geçmiş, Kırgızistan’da kampüsü ve varolan fiziksel altyapısı ile diğer üniversitelerden farklı bir statüye ulaşmıştır. Üniversite günümüzde iki kampüs içeren 861.800m2 açık alan, 18 bina, 42 daire, 34 Eğitim-Araştırma Laboratuarı, 17 Bilgisayar Laboratuvarı, 1 TV Yapım ve Eğitim Stüdyosu, 108 Derslik, 4 Toplantı Salonu, 3 Konferans Salonu, VİP toplantı, Seminer ve Çalıştay Salonu, 1500 kişi kapasiteli 2 katlı Sosyal Tesis, 3 Yemekhane, 5 Kantin, 1 Açık Spor Tesisi, 3 Kütüphane ve Öğrenme Merkezi, toplam 64. 538 m2’lik kapalı alana sahiptir. 2013-2014 eğitim ve öğretim yılında hizmete giren 688 öğrencinin kaldığı yeni Öğrenci Yurdu ile toplam 1326 öğrenciye üniversite kampüsünde barınma imkanı sağlanmaktadır.

Türkiye’den öğrenci alımı, ÖSYM yaptığı üniversite sınavı; Kırgızistan’dan ise Manas Üniversitesi’nin yaptığı özel sınav (az sayıda bazı bölümler için Kırgızistan’daki merkezi üniversite sınavı ile de öğrenci alınmaktadır) ile; diğer Türk Devlet ve Topluluklarından öğrenci alımı ise özel seçme sınavları ile yapılmaktadır. Eğitim dili, Tüzükte Kırgızca ve Türkçedir. İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü ile Uluslararası İlişkiler Bölümünde seçmeli derslerin bazıları İngilizce dilinde verilmektedir. Ayrıca başta Arapça ve Çince olmak üzere yaşayan ve tarihî değeri olan diller de öğretilmektedir. Üniversite mezunlarına Türkiye ve Kırgızistan diplomaları vermektedir.

2013-2014 öğretim yılı itibariyle üniversitede toplam 517 akademik personel çalışmakta, bunun içinde 47 profesör, 47 Doçent, 33 Yardımcı Doçent, 108 Öğretim Görevlisi, 43 Okutman, 6 Uzman, 54 Araştırma Görevlisi bulunmaktadır. Üniversitesinin idari personel kadrosunda da 410 kişi çalışmaktadır. Bunun 50’si Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ve diğer kalan 360’da Kırgız Cumhuriyeti vatandaşıdır.

Son Gelişmeler ve Faaliyetler

10 Nisan 2013 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı toplu açılış töreni ile üniversiteye 36 milyon doların üzerinde değere sahip Teknoloji Merkezi, TV Stüdyosu, Laboratuvar ve Atölyeler, Araştırma ve Uygulama Merkezleri, Sağlık Merkezi, Sosyal Tesisler, Lojmanlar, Öğrenci Evi ve Merkez Kütüphane hizmeti veren binalar açılmıştır.

Üniversite’de Ekim 2013 itibari ile toplam 4894 öğrenci okumakta, bu öğrencilerin 4537’si lisans düzeyinde, 357’si de yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim almaktadır. Lisans eğitimi alan öğrencilerin, 3850’si Kırgızistan vatandaşı, 480’i Türkiye vatandaşı ve 207’si de diğer ülkelerin vatandaşıdır. Lisansüstü eğitim alanların 236’sı Kırgızistan vatandaşı, 105’i Türkiye vatandaşı ve 16’sı da diğer ülkelerin vatandaşıdır. Kırgızistan’ın henüz tam anlamı ile Bologna Sürecine dahil olmaması, eski Sovyet akademik sistemi devam ettirmesi özellikle lisansüstü eğitimde bazı problemlerin çıkmasına sebep olmaktadır. Son olarak doktora eğitimi Manas Üniversitesi ve Türkiye’deki üniversitelerde almış olan akademisyenlerin diploma denkliklerin tanınması, Yardımcı Doçent ünvanı alabilmeleri gibi sorunlar yeni çözülmüştür.

Bugüne kadar 3559’u önlisans ve lisans, 487’si de lisansüstü olmak üzere 4046 kişi mezun olmuştur. Mezunlar 28 farklı ülkede çalışmaktadır. Yarısına yakını mezun olduğu alanlarda çalışırken, yüzde 25’i eğitim aldığı alanların dışında iş bulmuştur. Mezunların yüzde 13’ü ise lisansüstü eğitimlerine devam etmektedir.

Üniversitede yapılan bilimsel çalışmalarda son üç yılda hızlı bir artış olmuştur. 2010 yılına kadar Atıf İndeksine giren ve uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan akademik makale sayısı tek rakamlı iken, Ocak 2013 verilerine göre 2012’de yayınlanan makale sayısı 36 olmuştur. Üniversite mensubu akademisyenlerin yazdıkları kitapların sayısında da artış olmuştur. 2012 verilerine göre 48’e ulaşmıştır. Böylece KTMÜ akademik üretkenlik açısından toplamda Kırgızistan Bilimler Akademisi’nden sonra gelmekte, diğer bütün üniversiteleri geride bırakmaktadır.

Üniversitenin halen inşaatı devam eden 40 milyon dolara yakın maliyeti olan fakülte binaları ve spor kompleksi inşaatları bittiğinde fiziksel altyapısının önemli bir kısmının tamamlanacağı beklenmektedir. Eğitim ve öğretime yapılan yatırımların sonuçlarının uzun bir zaman sonra alınacağı düşünülürse Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nin Kırgızistan ve Orta Asya’daki etkisini ve Türk – Kırgız ilişkilerine olan katkısını ölçmek için önce insana yapılan yatırımlara bakmak ve bu yatırımlar sonucunda ortaya çıkan sonuçları değerlendirmek gerekmektedir. Bunu da, ilk mezunların verildiği yıldan ancak bir nesil yani en az bir 25 yıl sonra objektif olarak değerlendirmek mümkün olacaktır.

 

Kaynak: http://www.ayu.edu.tr/static/kitaplar/turk_topluluk_almanak.pdf

 

SıraBaşlık

Yazarlar
Halil KURUMAHMUT
LİBYA GERÇEĞİ....
Prof.Dr.Fethi GEDİKLİ
ZÜHDÎ’NİN ŞEYHİNE YAKTIĞI AĞIT
Hava Durumu
Piyasalar
Alt?n
© Copyright 2016 Halil KURUMAHMUT - Tüm hakları saklıdır.