Başkurdistan Cumhuriyeti

Başkurdistan Cumhuriyeti
 
Rusya Federasyonu içerisinde, Avrupa kısmında Orta İdil bölgesinde yer alan Başkurdistan’ın batısında Tataristan Türk Cumhuriyeti yer almaktadır. Yüzölçümü 143.600 km2’dir.
 
Nüfusu 3.944.000 olan Başkurdistan Cumhuriyeti’nde 24,3 Başkurt, 40,3 Rus yaşamaktadır. 1,6 milyon Başkurt ise Rusya Federasyonu’nun çeşitli bölgelerine dağılmıştır. 
 
1552 yılında Rus işgâline uğrayan Başkurdistan, 1941 yılına kadar çeşitli aralıklarla isyan etmiş, bağımsızlık uğruna milyonlarca Başkurt şehit olmuştur. 30.000 Başkurt Slâvlar’a köle olarak satılmış, toprakları zorla elinden alınmış, Hıristiyanlaştırılmaya çalışılmış, her türlü Rus melâneti üzerlerinde denenmiştir.
 
1905 İhtilâli’nden sonra kültürel kalkınma atağı, 1917 yılında Bolşevikler’le yapılan işbirliği neticesinde 23 Mart 1919 yılında Başkurdistan Muhtar Cumhuriyeti kurulmuştur. Başkurtlar mücadeleyi bırakmamışlar, SSCB’nin dağılmasıyla birlikte 15 Ekim 1990 tarihinde bağımsızlıklarını ilân etmişlerdir. 
 
Rusya Federasyonu Başkurtlar’ın bağımsızlığını kabul etmemiş, Rus baskısı üzerine büyük bir mücadele başlamış, Ekim 1991 yılında Başkurt gençleri parlâmentodaki Rus bayrağını indirerek, Başkurt bayrağını dikmişlerdir. Bu gelişmeler üzerine 14 Ekim 1991 tarihinde Başkurdistan’a Özerk Cumhuriyet statüsü tanınmıştır.
 
Bugün parlâmentosu, Anayasası, Cumhurbaşkanı ve bayrağı bulunan Başkurdistan’da Devlet Başkanlığına 3 Ağustos 1994 tarihinde yapılan seçimlerde Başkurt Türkü ve bağımsızlık yanlısı Murtaza Ubeydullah Rahim (Murtaza Rahimov) seçilmiştir.
 
24 Ağustos 1994 yılında Murtaza Ubeydullah Çernomirdin ile, daha sonra Yeltsin ile yetki devri anlaşması yaparak, büyük imtiyazlar elde etmiştir.
 
Başkurdistan’da Türk milliyetçiliği ve bağımsızlık hareketi ile ilgili çeşitli parti ve teşkilâtlar aktif olarak çalışmaktadır. Bunların en önemlileri “Başkurt Yaşlar İttifakı”, “Başkurt Millî Fırka Partisi”, “Başkurt Kadınlar Uyuşması”, “Başkurt Kazaklar Uyuşması” ve “Başkurt Gençler İttifakı”dır.
 
1996 yılında “Bütün Dünya Başkurtlar Kurultayı”nı toplamışlar, “VI. Türk Dünyası Gençlik Günleri ve Kurultayı”na ev sahipliği yapan Başkurdistan, Türk Milliyetçiliği ve bağımsızlık konusunda ne kadar hassas olduklarını bütün dünyaya göstermişlerdir.
 

 Kaynak: http://www.kulturportali.gov.tr/medya/dokuman/dokumandetay/1119