Tuva Cumhuriyeti
Tuva Cumhuriyeti
Orta Asya’da Sibirya’nın en büyük nehirlerinden biri olan Yenisey Nehri boylarında Yukarı Yenisey havzasında yer almaktadır. Rusya, Hakas, Altay ve Moğolistan’la komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km2’dir.
Başkenti Kızıl şehridir. Nüfusu 306.600 olan cumhuriyette bu nüfusun 207.000’i Tuva Türkü’dür. Rus ve Moğol diğer sıraları almaktadır. Ayrıca Rusya’da 180.000, Moğolistan’da 24.000 Tuva Türkü’nün yaşadığı tahmin edilmektedir.
Tuva halkı genellikle Şaman olup, dili Türkçe’dir. 1940’lardan sonra Kiril harfleri kullanmaya başlamışlardır.
Orta Asya’nın en eski yerli halklarından biri olan Tuva Türkleri’nin çekirdeği M.Ö. VIII.-III. asra kadar dayanmaktadır. Hun, Gök-Türk, Kırgız, Moğol, Mançu-Çin ve Rus idaresinde yaşayan Tuva, 1911 yılında isyan ederek bağımsızlığını ilân etmiş, 1914 yılında Rus işgali ve 1917’de komünistlerin iktidara gelmesiyle, 14 Ağustos 1921 yılında Tannu-Tuva Halk Sovyet Cumhuriyeti kurulmuş, 1930 yılında Tuva Halk Cumhuriyeti adını alan Tuva 1944 yılında tekrar Ruslar tarafından işgal edilerek, SSCB’nin bir parçası olmuştur. Ekim 1961 yılında otonom bölge, SSCB’nin parçalanmasıyla Mart 1991’de özerk cumhuriyet olmuştur.
Tuva Parlâmentosu’nda Türkler çoğunlukta olmasına rağmen, hükümetin Rus yanlısı bir politika izlediği dikkati çekmektedir.
Kaynak: http://www.kulturportali.gov.tr/medya/dokuman/dokumandetay/1119
|